Στο πλαίσιο του προγράμματος «Δράσεις κατά της βίας στο σχολείο» του Υπουργείου Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και ως συνέχεια της ημερίδας με θέμα «Ψυχοκινητική Υποστήριξη Μαθητών» που διοργάνωσε η Δ/νση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ημαθίας, την Τρίτη, 20 Μαρτίου, πραγματοποιήθηκε στο σχολείο μας η προγραμματισμένη δράση για την πρόληψη και αντιμετώπιση της σχολικής βίας.
Η δράση αυτή αποσκοπούσε στην πρόληψη και την αντιμετώπιση του εκφοβισμού και της βίας μεταξύ μαθητών στο σχολείο μέσα από βιωματικές δραστηριότητες που εμπλέκουν ενεργά τα παιδιά και τους παρέχουν τη δυνατότητα να ανταλλάξουν σκέψεις, πληροφορίες, εμπειρίες και ιδέες σχετικά με την πρόληψη και την αντιμετώπιση της σχολικής βίας που εκδηλώνεται μεταξύ των παιδιών μέσα και έξω από το σχολείο.
Στη δράση αυτή συμμετείχαν οι μαθητές και οι μαθήτριες των τμημάτων της Δ΄ και Ε΄ τάξης με εμψυχώτρια τη Σχολική Ψυχολόγο Ειρήνη Αναγνώστου, η οποία σχεδίασε τις βιωματικές δραστηριότητες.
Η μέθοδος της υπόδυσης ρόλων (Role play) συνδέεται στενά με τις βιωματικές δραστηριότητες, επειδή είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για τη διερεύνηση του συναισθηματικού κόσμου των παιδιών μέσα από τη συστηματική καταγραφή των αντιλήψεων και απόψεών τους για «ευαίσθητα» θέματα, όπως είναι η βία, αλλά και για την καλλιέργεια της ικανότητας για ενσυναίσθηση (empathy), δηλαδή πώς να λαμβάνουμε υπόψη τις σκέψεις, απόψεις και αντιλήψεις του άλλου, να «μπαίνουμε» στη θέση του, ώστε να μπορέσουμε να τον κατανοήσουμε καλύτερα.
Μέσα από ένα τέτοιο παιχνίδι ρόλων, οι μαθητές/τριες κλήθηκαν να υποδυθούν το ρόλο του «θύτη», του «θύματος» και του «παρατηρητή» ενός βίαιου περιστατικού.
Τους ζητήθηκε να γράψουν σε αυτοκόλλητα χαρτάκια τις απόψεις τους για τις επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσει η βία, ποια συναισθήματα νιώθουν τα άτομα που την εξασκούν (θύτες), τα άτομα που τη δέχονται (θύματα), αλλά και αυτά που την παρατηρούν (παρατηρητές), και να τα τοποθετήσουν σε ένα από τα δυο σκίτσα που απεικόνιζαν ένα αγόρι και ένα κορίτσι.
Από την ανάλυση των στοιχείων, που προέκυψαν, φαίνεται ότι τα περισσότερα παιδιά έχουν βιώσει τα ίδια καταστάσεις βίας είτε ως θύτες, είτε ως θύματα ή και ως παρατηρητές. Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, τα παιδιά πιστεύουν ότι το θύμα μιας επίθεσης νιώθει «λύπη, πόνο, θυμό, στενοχώρια, φόβο, μίσος, θλίψη, ανησυχία», και θεωρούν ότι η βία που ασκεί ο θύτης οφείλεται στο ότι «τον βρίζουν», «τον κοροϊδεύουν», και «τον χτυπούν».
Στη συνέχεια, ζητήθηκε από τα παιδιά να προτείνουν τρόπους αντιμετώπισης ενός βίαιου γεγονότος που συμβαίνει στους ίδιους ή παρατηρούν να συμβαίνει σε άλλους.
Στην ερώτηση: «Τι θα κάνατε αν βλέπατε κάποιους να κτυπούν ένα παιδί;», τα περισσότερα παιδιά απάντησαν ότι « θα τους χωρίζαμε», «θα φωνάζαμε βοήθεια», και «θα τους λέγαμε να σταματήσουν τον καυγά».
Στη συζήτηση που ακολούθησε, τα παιδιά κατανόησαν ότι η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση της βίας, και ότι είναι απαραίτητο να απευθύνονται σε ενήλικες, όπως οι δάσκαλοι, ο διευθυντής του σχολείου και οι γονείς τους, αλλά και σε γείτονες, και να τους ενημερώνουν όταν υποστούν τα ίδια επίθεση από άλλα άτομα ή όταν αντιληφθούν ότι ένα βίαιο γεγονός συμβαίνει γύρω τους.
Στο τέλος της δράσης ζητήθηκε από τα παιδιά να γράψουν ή να ζωγραφίσουν αυτά που έμαθαν ή ένιωσαν.
Από την παρατήρηση των έργων των παιδιών καταγράψαμε στοιχεία που δείχνουν ότι η συμμετοχή τους σε αυτή τη βωματική δράση εμπλούτισε τις εμπειρίες τους και επέδρασε θετικά όσον αφορά: α) στην αλλαγή στάσης απέναντι στη βία και την επιθετικότητα: «η επιθετικότητα είναι άσχημο πράγμα», «θα ήταν προτιμότερο να αποφεύγαμε τη βία», «πρέπει το σχολείο να πάρει μέτρα κατά της βίας», «η επιθετικότητα που υπάρχει στο σχολείο πρέπει να σταματήσει», «μπορούμε να σταματήσουμε τη βία μιλώντας ήρεμα», «η βία κάνει κακό», «πρέπει να βάλουμε ένα τέλος στη βία», β) και στην αντιμετώπιση της βίας και της επιθετικότητας: «να ενημερώνουμε τους ενήλικες και να ζητάμε τη βοήθειά τους», «μπορούμε να σταματήσουμε τη βία με την προσπάθεια όλων», «πρέπει να συζητάμε με τους γονείς μας για το πρόβλημα που έχουμε για να μας βοηθήσουν».
Σύμφωνα με τα παραπάνω εκτιμούμε ότι η δράση που υλοποιήθηκε στο σχολείο μας πέτυχε το σκοπό της και μας πρόσφερε σημαντικά στοιχεία για τον προγραμματισμό και άλλων βιωματικών δράσεων σε συνεργασία με φορείς που σχετίζονται με τη σχολική βία.
Ευχαριστούμε θερμά την κυρία Ειρήνη Αναγνώστου για την πραγματοποίηση αυτής της ιδιαίτερα σημαντικής βιωματικής δράσης, που βοήθησε τα παιδιά να εκφράσουν τον συναισθηματικό τους κόσμο, να δημοσιοποιήσουν τις εμπειρίες τους, και να διαμορφώσουν στάσεις και αντιλήψεις για την αντιμετώπιση καταστάσεων που σχετίζονται με τη σχολική βία, την οποία βιώνουν καθημερινά στο σχολείο και έξω από αυτό.
{AG}2013/endobia{/AG}